Dưới đây là những câu chuyện và giai thoại về cách dạy trẻ đi tiểu trên thế giới...
Đây là bài viết của Rachel Jone, một cây bút người Mỹ chuyên viết về cách nuôi dạy con cái và đời sống hàng ngày ở nhiều nước trên thế giới. Cô từng có nhiều bài viết được đăng tải trên New York Times , Family Fun và Brain Child.
Tôi chưa bao giờ dạy con mình cách đi tiểu theo kiểu Mỹ (mặc dù tôi là người Mỹ) bởi vì chúng tôi hiện sống ở Somalia. Khi hai đứa con sinh đôi của tôi đã sẵn sàng học vấn đề này, chúng tôi có một nhà vệ sinh với bàn cầu ngồi xả nước, giống như nhà vệ sinh ở Mỹ, và một cái lỗ trên mặt đất để ngồi xổm. Ngồi kiểu này gây một chút khó khăn đối với những người cơ ngồi kém phát triển. Tuy nhiên, ở tuổi tập đi tiểu, con trai tôi rất thích nhắm vào lỗ và dễ dàng ngắm trúng "mục tiêu". Một lợi ích nữa của trẻ em sống ở Somalia là nhà vệ sinh ở bất kỳ đâu. Tôi nhiều lần bắt gặp con trai mình “tưới” cây và đá trong sân.
Vậy có nên dạy trẻ đi tiểu ở khắp mọi nơi? Khí hậu lạnh hoặc nhà có thảm thì sao? Thế giới này dạy trẻ đi tiểu như thế nào? Dĩ nhiên, không một quốc gia hay nền văn hóa nào có những phương pháp đồng nhất, nhưng đây là những câu chuyện và giai thoại về cách dạy trẻ đi tiểu trên thế giới:
Trung Quốc
Trẻ em ở Trung Quốc thường mặc trang phục áo liền quần có cúc mở ra ở đũng quần (body liền). Khi đứa trẻ đòi đi vệ sinh, người mẹ sẽ bắt đầu xi đứa trẻ bằng cách cởi cúc khóa quần, bế bổng trẻ lên và cho trẻ tiểu vồng xuống đất. Điều này có thể xảy ra vào bất kỳ lúc nào và ở bất kỳ nơi đâu.
Một doanh nhân Mỹ ở Trung Quốc kể lại việc đang làm một cuộc khảo sát nghiên cứu thị trường với một gia đình: "Tôi đang đợi họ điền vào phiếu khảo sát, khi nhìn xuống thì thấy người mẹ đang giữ đứa trẻ tè trên mặt đất cách chân tôi chỉ khoảng 5cm. Tôi nhảy lùi lại vì giật mình thì người mẹ nhìn tôi và cười".
Đức
Ở Đức, trẻ được dạy đi tiểu vào khoảng ba tuổi khi chúng bắt đầu đi mẫu giáo. Người Đức rất đề cao sự sạch sẽ nên không để những cậu bé đi tiểu đứng khiến nước văng tung tóe. Vì vậy, bé trai được dạy cách tiểu ngồi trong bô.
Indonesia
Việc dạy trẻ đi tiểu không hẳn là một vấn đề thật sự ở vùng nông thôn Indonesia. Vì bỉm rất đắt đỏ nên những đứa trẻ được phép tiểu tự do cả khi đứng và nằm. Các bà mẹ chỉ cần lau dọn nhanh sau đó. Khi lớn hơn một chút, đứa trẻ sẽ học cách đi vệ sinh ngay trong nhà tắm hoặc một nơi nào thích hợp như con mương gần nhà hay bên cạnh cánh đồng lúa.
Hà Lan
Trẻ em Hà Lan được dạy đi tiểu khoảng 2-3 tuổi khi chúng đi nhà trẻ. Ở đó có những nhà vệ sinh nhỏ nhắn và đặt vài cái bô để bọn trẻ sử dụng cùng nhau. Sau đó chúng sẽ điền vào bảng như một dạng thành tích. Để quá trình tập luyện diễn ra suôn sẻ, phụ huynh và nhà trẻ sẽ hợp tác cùng nhau khi đứa trẻ đã sẵn sàng chứ không bắt ép quá sớm. Tuy nhiên, trẻ phải được dạy chậm nhất vào khoảng 4 tuổi trước khi chúng học bán trú ở trường.
Pakistan
Ở Sindh, vùng phía nam của Pakistan, sàn nhà được xây thô bằng bê tông. Điều này có nghĩa là ban ngày trẻ em được tự do chạy chơi và đi tiểu bất cứ nơi nào. Các bà mẹ chỉ mặc bỉm cho con vào ban đêm, sau khi đã tắm xong, và tháo nó ra vào buổi sáng hôm sau. Cuối cùng thì qua thời gian chúng cũng sẽ tự học được cách sử dụng nhà vệ sinh.
Sudan
Ở Sudan, một quốc gia thuộc "lục địa đen", trẻ em nhà nghèo được dạy đi tiểu đúng cách từ rất sớm. Điều này giúp các bà mẹ địu con của họ trên lưng khi đi làm nhận diện được dấu hiệu mắc tiểu của trẻ và cho chúng tiểu. Vào khoảng 2 tuổi, hầu hết trẻ em Sudan đều đã được dạy đi tiểu, trừ những gia đình khá giả đủ khả năng sử dụng bỉm. Họ sẽ mất nhiều thời gian để dạy con mình đi tiểu hơn con nhà nghèo.
| Trẻ em châu Âu thường được dạy cách đi tiểu trong bô từ rất sớm. Ảnh: Rachel Jone. |
Anh
Các bà thường rất háo hức tập cho cháu đi tiểu, nhưng các mẹ lại đợi đến lúc chúng thật sự sẵn sàng. Nhiều bà mẹ ở Anh đã sử dụng phương pháp Gina Ford (dạy con cách tự kéo quần mỗi khi đi tiểu, cho bé ngồi tập trung từ 5-10 phút/ngày và làm một số việc khác đồng thời như chơi đồ chơi, đọc truyện, xem video...) để dạy con đi tiểu đúng cách chỉ trong một tuần.
Mỹ
Hiện nay có rất nhiều chiêu thức quảng cáo cùng hàng loạt các mặt hàng đắt tiền liên quan đến việc dạy trẻ đi tiểu. Một trong số đó là ghế bô (potty chair), một sáng kiến tưởng chừng như tiện lợi nhưng lại rất kinh khủng mỗi khi đem đi chùi rửa, nhất là khi phân và nước tiểu bị dính ra ngoài.
Cách dạy trẻ đi tiểu ở Việt Nam
Bạn đừng nghĩ khi bé đã lớn 12 - 18 tháng tuổi thì mới bắt đầu cần rèn thói quen để bé tự đi vệ sinh vì với trẻ nhỏ đã có tã, bỉm rồi...Dưới đây là 1 vài bí kíp để các mẹ giúp con hình thành thói quen tự đi vệ sinh một cách dễ dàng.
1. Quan sát biểu hiện của con
Mỗi trẻ có những biểu hiện khác nhau khi muốn được đi vệ sinh. Và mẹ cần học cách quan sát các biểu hiện đó cùng quy luật đi vệ sinh để rèn bé vào nếp.
Một số trẻ có biểu hiện nhăn mặt, trông ngơ ngác, chân đập loạn hoặc khóc to sau khi đã 'hành sự' xong thấy ướt người.
Đối với trẻ lớn từ 9 - 18 tháng tuổi khi đi vệ sinh đã có thể kéo tay người lớn, chỉ xuống quần thậm chí là biết gọi.
2. Nắm được quy luật đi vệ sinh
Nếu ngay từ nhỏ, mẹ đã rèn cho trẻ giờ giấc đi vệ sinh theo đúng quy luật thì sau này việc để trẻ tự giác ngồi bô sẽ đơn giản hơn rất nhiều.Trẻ đi tiểu ban ngày nhiều hơn ban đêm.
Tuy nhiên, mẹ cần lưu ý không nên cho trẻ đi tiểu quá nhiều lần, đi liên tục vì làm vậy dần dần sẽ tạo thói quen đi tiểu dắt cho trẻ khiến sức chứa của bàng quang giảm dần.Thậm chí có trẻ mỗi lần chỉ có một chút nước tiểu nhưng cũng buồn tè ngay. Điều này nếu kéo dài sẽ không tốt cho trẻ khi trưởng thành.
Khi cho bé đi vệ sinh, mẹ có thể 'xi' bằng cách phát ra các âm thanh giống như điệu huýt sáo để biểu thị là đang tè và dần dần trẻ sẽ hình thành thói quen có điều kiện.
Trẻ đi đại tiện, mẹ cũng nên xi bằng cách tương tự hoặc mặt nhăn thể hiện động tác dùng lực rặn phân. Sau một thời gian, trẻ sẽ bắt chước và làm theo.
Mẹ nên dạy bé thói quen đi tiểu tiện trước vì nó dễ hơn. Đối với những trẻ từ 4 tháng tuổi trở lên khi bắt đầu ăn dặm số lần đại tiện sẽ giảm hẳn chỉ còn 1-2 lần trong ngày.
Đầu tiên, mẹ cần dạy trẻ cách nhận biết thời gian chuẩn bị đi tiểu tiện bằng cách dựa trên một sự kiện, mốc thời gian nào đó như trước hoặc sau khi bú sữa, trước hoặc sau khi chơi cùng mẹ, trước khi đi ngủ và sau khi tỉnh dậy.
3. Chọn khéo bô cho bé
Những chiếc bô nhựa được thiết kế với hình ảnh, màu sắc sinh động, bắt mắt sẽ thu hút sự quan tâm của các bé.
Loại bô nên lựa chọn là bô nhựa có thành rộng và trơn, kích cỡ bô phù hợp với độ tuổi để bé không bị lọt thỏm hoặc có cảm giác ngồi không thoải mái.
Không nên cho trẻ dùng bô men vì loại bô này khá nặng, nếu trẻ có va đập thì dễ gây đau và khi thời tiết lạnh trẻ sẽ không chịu ngồi.
Sau mỗi lần trẻ đi vệ sinh, gia đình cần vệ sinh bô sạch sẽ, lau khô vành bô trước khi cho bé ngồi.
Thùy Linh (t/h)
Theo GĐVN