Trà, chai và ‘tea’


Khoảng năm ngàn năm trước đây, khi những người thuộc lãnh thổ Trung Quốc bây giờ bắt đầu nhấm nháp những ngụm nước nhỏ được pha với lá và búp của một loại cây (mà sau này gọi là trà) thì tên gọi của loại thức uống nổi tiếng này cũng bắt đầu xuất hiện. Hầu hết các dân tộc sống trên lãnh thổ Trung Quốc bây giờ (đặc biệt là những người nói tiếng Quan thoại – Mandarin hay tiếng Quảng Đông – Cantonese) đều gọi thức uống này là “Chá”. Tuy vậy, một số các dân tộc khác bao gồm người Mân Nam thì lại gọi thức uống này là “te.”


Harvesting tea @ Moc Chau


Tua nhanh thời gian thêm khoảng 4500 năm (tức là quay lại khoảng 500 trước) thì những người châu Âu thông qua việc giao thương bằng đường thủy với người châu Á cũng đã biết tới trà. Những thương nhân Bồ Đào Nha là những người đầu tiên mang thức uống này tới châu Âu thông qua Macao và liền sau đó, người châu Âu đã gọi chúng bằng các tên gọi khác nhau như : cha, shai, choy, shãy… Câu chuyện tương tự cũng xảy ra với những thương nhân di chuyển trên đường bộ đến từ Trung Á, bán đảo Arab, Nga … và tên gọi “chai” cũng tồn tại trong ngôn ngữ của họ để chỉ trà.


Trong khi đó, thương gia người Hà Lan là những người nhập khẩu trà vào Tây Âu (bao gồm Tây Ban Nha, Pháp, Đức, Ý) thì lại nhập hàng từ vùng Phúc Kiến (Fujian) và do vậy tên gọi của thức uống này bị ảnh hưởng bởi người Mân Nam : té, tèh, tey…


Trong khi đó, không hiểu có phải ảnh hưởng của người Ấn Độ hay không mà những người Mỹ lại nghĩ rằng “chai” tương đương với “sữa + trà” trong khi “tea” thì tương đương với trà không có sữa. Những người Ấn Độ cũng cho rằng công thức Masala Chai (trà, quế, sữa …) của họ đã tồn tại từ 9000 năm, hoặc chí ít là từ 5000 năm trước và có lịch sử không thua kém gì so với lịch sử trà của người Trung Quốc.


Ở Việt Nam, chúng ta có cả hai cách gọi tương ứng với cha, chai hay tè, teh là trà và chè. Trà thường dùng để chỉ nước uống từ cây trà/cây chè, trong khi đó chè thì được dùng với ý nghĩa rộng hơn và có thể là để chỉ các hỗn hợp chè ngọt/mặn (không sử dụng lá trà) như chè đậu xanh, chè bắp …

Bài liên quan

Bài liên quan